Het regent dit jaar explosies in de grote steden. Waar angstige omwonenden met de handen in het haar zitten, doen doelwitten doorgaans of hun neus bloedt. Interview met een hoofdofficier Hugo Hillenaar van het Openbaar Ministerie Rotterdam.
Hugo Hillenaar: “Het is een gewelddadige vorm van intimidatie die behoorlijk ver gaat. Voorheen werden we al geconfronteerd met granaten en werd er geschoten op woningen. Omdat dat iets lijkt af te nemen zou je kunnen denken dat we nu beter af zijn. Maar dat is zeker niet het geval. Het gemak waarmee de explosieven geplaatst worden, lijkt toe te nemen.
Leeftijd
Het aantal incidenten wordt fors meer. Een zorgelijke ontwikkeling is ook dat bij ons 53 procent van de uitvoerders onder de 23 is en bijna een kwart beneden de 18. We hebben al knapen van 13, 14, 15, 16 jaar oud die hiervoor worden aangehouden. Als je ziet hoe makkelijk die verleid worden. Vijfhonderd of achthonderd euro vangen ze, om even zo’n klusje te klaren.
Dan krijgt zo’n jongen twee cobra’s mee, een fles terpentine, een rol duct tape – en doe je best. Laatst zag ik een filmpje hoe iemand dat aan het doen was. Die jongen zie je dan een vuurwerkbom op een huis plakken. Vervolgens probeert hij het aan te steken, maar dat lukt niet. En dan gaat hij doodleuk terug om het nog een keer te proberen. Dan denk je, jongen toch…”
Stel dat het explosief ontploft waar hij bij is. Echt, dan heb je geen idee van de impact ervan. Het gemak waarmee het wordt gepleegd… Alsof het een instapdelict is.”
Straffen
“En er zijn inbeslagnames. We weten dat een kilo cocaïne die hier in de Rotterdamse haven aankomt, de criminele organisatie ongeveer achtduizend euro heeft gekost. Als je samen met Antwerpen 150 duizend kilo in beslag neemt, reken dan maar uit wat de financiële strop voor die organisaties is. Mensen hebben geïnvesteerd in die kilo’s. Dan moeten rekeningen worden vereffend, met dit soort geweld als drukmiddel.”
Zij krijgen ook echt stevige straffen die kunnen oplopen tot wel acht jaar. Vervolgens doen we ook wel onderzoeken naar de bemiddelaars, de brokers. En we gebruiken ook methodieken voor hoe we dat op internet kunnen doen. Dus we komen af en toe ook bij de tussenlaag. Maar rechercheren naar de echte opdrachtgevers, dat doen we incidenteel, het zijn vaak complexe, langdurige onderzoeken die enorme capaciteit vragen.”
Doelwitten
“Over die ‘doelwitten’: de Rotterdamse burgemeester heeft dat ook letterlijk aan de raad gecommuniceerd: ‘Mensen bij wie explosieven afgaan zijn slachtoffers, maar meestal niet slachtoffers zoals u en ik.’ Dat maakt het makkelijker dat je panden kunt laten sluiten.”
Veroordeling
Mensen die eerder veroordeeld waren voor forse wapenincidenten, ontvingen van mij een brief waarin stond: ‘Het komende jaar kun je elk moment gefouilleerd worden’. En de waarschijnlijkheid baseerde ik op het verleden. Eentje startte daarop een kort geding. Dat won hij, ook in hoger beroep. Maar over diezelfde persoon kregen wij gedurende die rechtsgang tips. Daarop hebben we hem aangehouden en hij bleek veel wapens in zijn huis te hebben en in de vuurwapenhandel te zitten. Maar ik verloor die zaak dus wel